Adalet Partisi Demokrat Partinin Devamı mı?
Adalet Partisi Demokrat Partinin Devamı mı?
7 Gün Dergisi: 13 NİSAN 1977
Talat TURHAN
1- Giriş
Adalet Partisinin, Demokrat partinin devamı olup olmadığını açıkça ifade edilebilmesi için, köprülerin altından bir hayli suyun akması gerekmiştir. Nitekim başlangıçta “Gözlerimin içine bakın ne demek istediğimi anlarsınız” diyecek kadar cesaret gösterenler, gün gelecek Adalet Partisi’nin (AP), Demokrat Partisi’nin (DP) devamı olduğunu açıklamakta sakınca görmeyeceklerdir.
Oysaki DP’nin politika ve iktidar felsefesi, T.Slh. Kuvvetleri tarafından 27 MAYIS 1960 da alaşağı edilmiş, DP gemisi YASSIADA kayalıklarına çarpıp parçalanmıştı DP sorumluları ise, Türk ulusu adına yargılama yapan “Yüksek Adalet Divanı” tarafından mahkûm edilmişlerdir. Daha da önemlisi T. Slh. Kuvvetlerinin bu eylemi, 1961 Anayasa Referandumu ile Türk halkının % 68 onayı ile kesin bir hukukilik ve meşruiyet kazanmıştır. Bugün, DP enkazına sahip çıkanların, kuşkusuz ilk amacı, bu duygu sömürüsünü, kendi politik amaçlarının aracı yapmaktır.
2- Bir Anı
1960’lardan sonra, Nuri BEŞER adında ki AP Milletvekilinin, Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları hakkında çirkin sözler sarf etmesi üzerine, ilgililer sorunu örtbas etmek çabasına düşmüşlerdi. Bu satırların yazarı, o tarihte Kurmay Yarbay rütbesiyle, Milli Savunma Bakanlığı Özel Kalem Müdürlüğü görevi yapmaktaydı, Türk Silahlı Kuvvetleri Mensuplarının şeref ve onuruna saldırıldığı böyle bir olayda, duyarsız kalması olanaksızdı. Bu inancımızın gereği olarak, o zaman Ankara Merkez Komutanı olan Kur. Albay Selçuk ATAKAN’la bütün gücümüzle, sorunun üzerine yüklendik.
Girişimlerimiz sonucu, 48 saat içinde Nuri BEŞER’in dokunulmazlığı kaldırıldı ve yetkililerce ANKARA Merkez Cezaevine konuldu.
Bu olay nedeniyle, yapılması gereken işlemleri görüşmek üzere, halen MC iktidarında Bakan olan iki AP yetkilisi zamanın K.K.K. olan Org. Muhittin ONUR’dan randevu istemişlerdi. Bu kişiler, K.K.K.ligi karargâhında bulunan subayların kendilerine yönelik fiili bir davranışından çekindikleri için, randevu özellikle mesai bitiminden iki buçuk saat sonraya alınmıştı.
BEŞER olayı tanıkları arasında, Ahmet TOPALOGLU, İhsan Sabri ÇAĞLAYANGİL ve Em. Hak. Tümgeneral Rafet TÜZÜN’ de bulunmaktadır.
Olayın ayrıntısı konumuz dışında bulunduğu için bu kadarı ile yetiniyoruz.
3- DEMİREL ve Zamanlama
a- AP Yetkililerinin çoğu, o zaman 27 MAYIS 1960 bütün varlıkları ile sahip çıkan özellikle genç subayların şahıslarına karşı yönelme olasılığı bulunan davranışların ne olabileceğini saptamak gereğini duymuşlar ve bu konuda, ilgililerden teminat aldıktan sonra göreve başlayabilmek cesaretini göstermişlerdir. Nitekim 22 ŞUBAT 1962 olayları sırasında birçok AP yetkilisi ANKARA’yı terk etmek gereğini duymuştu.
Bugün, AP Milletvekili olan bir kişinin de aralarında bulunduğu bir takım saldırganlar, AP genel merkezine saldırdıklarında lider olarak, olaylara müdahale etmek yükümlülüğü taşıması gereken bazı AP liderleri, binanın arka kapısından uzaklaşmayı yeğlemişlerdi.
b- DEMİREL, BALMUMCU Askeri Ceza ve Tutukevinde DP’lilerin her türlü arzularını yerine getiren cezaevi Müdürü O.Y’nin General olması için, büyük çaba göstermiş, fakat Başbakan olmasına rağmen ilgililere başlangıçta sözünü dinletememiştir. Ancak uzun bir uğraştan sonra, O.Y zamanında DP’lilere yaptığı hizmetin karşılığını alabilmiştir.
c- Ve nihayet bir gün gelmiş, rahatlıkla “AP’nin DP’nin devamı olduğu” (1) ve “istediğim kişiyi istediğim yere kumandan yaparım” denilebilmiş, yasalar ve birT. Slh. Kuvvetlerinin tüm gelenekleri yok sayılarak, Orgeneraller dururken, Korgeneral’ler Kuvvet Komutanlığına atanabilmiştir
Bu tasarrufun yasa dışı olduğu, Mahkeme kararı ile saptanılmıştır ama sorumlular ne istifa etmiş, ne de kendilerinden hesap sorulabilmiştir.
d- Etki-Tepki kuralı, Devrim-Karşı devrim için de geçerlidir. 27 MAYIS 1960 Devrimi, daha ilk günlerden beri, karşı devrimci güçler tarafından hedef alınmış ve her geçen gün, yeni boyutlara ulaşılmış olduğu sanılmıştır. Sanılmıştır sözcüğünü özellikle kullandığımı vurgulamak isterim. Sosyal olayların yasalarından habersiz olanların, yüzeyde sürdürdükleri tertipleri başarı saymaları, gerçekte son çözümde onların sonlarını hazırlar.
Nitekim Gn. Kur. Başkanları ERDELHUN’un teminatı, DP’yi YASSIADA’yı boylamaktan kurtaramadığı gibi, Gn. Kur, Başkanı TAĞMAÇ’ın teminatı da 12 MART 1971 muhtırasının verilmesini engelliyememiştir.
Bugün dış ve iç emperyalist, sömürgen ve işbirlikçi egemen güçlerin komisyonculuğunu ve sözcülüğünü yapanların karşısına, CHP, “Düzen Değişikliği” programı ile çıkmış bulunuyor. Kuşkusuz sosyal yasalara göre, karşı devrimin alternatifi devrimdir. Milliyetçi Cephe (MC) iktidarının ve onu oluşturan partilerin telaşı bir anlam da politikalarının iflas ettiğini anlamalarından ileri gelmektedir. Çünkü Türk halkının bugün eriştiği sosyal bilinçlenme ve uyanma düzeyi karşısında, onu ne YASSIADA Edebiyatı, ne Din, İman, Mezhep, Irk Sömürüsü ve ne de 2000 Yılının Masalları ile aldatmanın olanak dışı olduğu, 1973 seçimleri bile göstermiştir. Baskı, terör ve zulmümün daima onu kullananlara karşı geri tepen bir silah olduğu tarihsel deneylerden yararlanma yeteneğine sahip olanlarca bilinmektedir.
Bu konudaki en yakın tarihsel örnek, “İndra Gandi’nin uygulamaları ve bunlara karşı ulusun tepkisini yansıtan HİNDİSTAN Seçimleri”dir.
Türk halkı, bozuk düzeni sürdürmek amacıyla, karanlık ve CIA işbirlikçisi güçler tarafından düzenlenen anarşinin ve suçluları saptanılmayan siyasi cinayetlerin, örtbas edilmeğe çalışılan yolsuzluk dosyalarının, LOCKHEED rüşvetçilerinin ve onların maşalığını yapan işkencecilerden hesap sunulabilmesinin ilk koşulunun, iktidarı MC’nin elinden almak olduğunu kavramış bulunuyor. Bu inancını 1977 seçimlerinde sandıklara yansıtmanın kararlığı ve heyecanı içinde görünüyor. DP’nin “Tahkikat Encümeni Kanunu” çıkarma girişimleri döneminde,
İNÖNÜ; “Bu tedbirlerle tevessül eden baskı tertipçileri bilsinler ki, Türk Milleti KORE milletinden daha az haysiyetli değildir” diyordu.
(O tarihlerde KORE halkı ihtilâl yaparak diktatör S. RHEE’yi alaşağı etmişti.)
Bugün, klasik küçük burjuva ihtilâlci güçlerini pasifize ettiklerini sananlara, biz ilk önce, bu tip ihtilâllerin tarihe karıştığını anımsatmak isteriz. Hele TÜRKİYE’de, 12 MART 1971 deneyinden sonra böyle bir girişim olasılığı ancak delilik olarak nitelendirilebilir.(2) Bugün, gerçekten devrimci sınıflar, sınıf bilincinin gereği olarak, kişi hak ve özgürlüğüne sahip çıkmakta ve gerçek demokrasiyi kurmanın yoğun çabası içinde bulunmaktadır.
Bugün algıladığımız bu inançla diyoruz ki; “Türk ulusu İTALYA, HOLLANDA ve JAPON uluslarından” daha az haysiyetli değildir. Anılan ulusların Bakanlarından, Kuvvet Komutanlarından, prenslerinden ve Başbakanlarından hesap sorduğu bir dünya içinde, TÜRKİYE’de LOCKHEED Rüşvet olaylarını örtbas edenler, işbirlikçi hıyanetlerinin hesabını mutlaka vereceklerdir.
Kişisel soygunları ve çıkarları için, Türk ulusunun şeref ve onurunu hiçe sayarak, çok uluslu şirketlerin rüşvetlerinden beslenen işbirlikçi hainlere ve onların destekçilerine gereken yanıtı ilk önce seçim sandığında verileceğine kesinlikle inananlardan biriyim.
12 MART 1971 dönemini ve benzeri provokasyonlarla sıkıyönetim getirme, darbe ortamı hazırlama ve en azından seçimleri etkilemek amacıyla yoğunlaştırılan anarşi ve eylemlerden yarar umanlar, sadece kendilerini aldattıklarını anladıklarında, alınlarına hainlik damgası çoktan vurulmuş olacağından da kimsenin kuşkusu bulunmasın.
Şimdilik “AP’nin DP’nin” devam olduğunu söyleyenlere, TCK’nin 312’ci maddesinin “Kanunun cürüm saydığı bir fiili övmenin” suç sayıldığını ve 27 MAYIS 1960’a saldırmanın ise 38 sayılı yasaya aykırı olduğunu anımsatmakta yarar görür, savcıları göreve çağırırım.
12 MART 1971’den sonra sıkça kullanılan, TCK. 312’ci maddesinin tek taraflı işletilmesinin günün koşulları içinde hukuki sorumluluğu görmemezlikten gelinse bile, birde tarihsel sorumluluk vardır. Çocuklarının, soyadını taşımasından bir gün utanmamaları için, sorumlu makamlarda oturan babalar, görevlerini tarafsızlık içinde yapmak zorunluluğunda olduklarını unutmamalıdır.
Kuşkusuz, “AP’nin DP’nin devamı” olduğunu iddia edenlerin, bu sloganı soyuttan somuta almak yükümlülükleri de vardır.
Bu amaçlar da, DP sorumlularının neden mahkûm edildiklerini anımsamakta yarar görüyoruz. Çünkü MC iktidarı, DP kulağını fersah, fersah geçmiş bulunmakta, dört başlı dört kuyruklu, bir mitoloji canavarı gibi, evlâtlarımızın akan kanlarıyla vampir gibi beslenerek yaşamını sürdürmek çabası içinde, kendisine meşruiyet veren her değere itibar etmeme kararlılığı içinde, sorumsuzluk girdabında bocalamakladır.
4. Demokrat Partinin Anayasa Dışı Uygulamaları (3)
a- Emekli Sandığı Kanununda yapılan değişikliklerle, DP iktidarı politikasına alet olmayan Profesörleri, Yargıçları ve Memurları istediği anda emekliye sevk etmiş ve bu suretle diğer memurların her türlü direnişini önlemek olanağı elde ederek, yasa tanımaz politikasına araç olarak kullanmış ve dikta özlemlerini gerçekleştirmek için bu kanundan geniş ölçüde yararlanmıştır. (25 HAZİRAN 1951 gün ve 64–22 No.lu kanun)
b- Çıkarılan bazı kanunlarla Anayasanın vatandaşlara tanıdığı mal ve can emniyeti ile mülkiyet hakkı hiçe sayılmıştır. (8 AĞUSTOS 1951 gün ve 5830 No.lu Kanun, 14 ARALIK 1953 gün ve 6195 No.lu Kanun )
c- Muhalefet partilerine oy veren, il ve ilçeleri cezalandırma amacıyla vicdan ve düşünce özgürlüğüne ters düşen yasalar çıkarılmıştır. (21 ARALIK 1953 gün ve 6203 No.lu Kanun, 30 HAZİRAN 1954 gün ve 6429 Nolu Kanun)
d- Toplantı ve gösteri yürüyüşleri kanunun, DP iktidarı tarafından muhalefete karşı, tek taraflı kullanılmış ve idare Anayasa dışı bu uygulamaya alet edilmiştir. (TOPKAPI, KAYSERİ, İNCESU, İSTANBUL ve ANKARA Üniversite olayları gibi) (27.6.1956 gün ve 6761 No.lu Kanun.)
e- Seçim Kanununda, DP’yi iktidarda tutmak için değişikler yapılarak, ulusal iradenin, TBMM’ne yansıması önlenmiş ve “Ulusal Egemenlik” hiçe sayılmıştır. (Örneğin 1957 seçimlerinde!)
DP oyların % 47 sini aldığı halde, Milletvekillerin % 70 ini elde etmiş. Muhalefetin tümü ise, oyların % 53’ünü aldığı halde, Milletvekillerin %30’una sahip olabilmiştir.
(30.6.1954 gün ve 6428 Sayılı Kanun ve 11.9.1957 gün ve 7053 sayılı Kanun)
f- TBMM iç tüzüğünde yapılan değişiklikle muhalefetin, denetleme görevi yapması engellenmiştir. (28.12.1957)
g- T. Slh. K.lerine ve Adalete güvenmeyen DP iktidarı “Tahkikat Encümeni” kurarak, diktaya gidiş için hazırlığa girişmiş ve bu amaçla yasama organı kendisini yargı organı yerine koyarak hem davacı, hem savcı ve nemde yargıçlık fonksiyonunu yüklenebilmiş ve yargı organının fonksiyonları gasp edilmiştir (27 NİSAN 1960 gün ve 7468 Nolu Kanun.)
DP’nin yasa dışı bu uygulamaları ve benzerleri, Yüksek Adalet Divanının 30 EKİM 1960 sayılı kararı ile TCK 146’ncı maddeye uygun bulunarak mahkûm edilmiştir.
Kararın “Sanıkların fiillerine uyan ceza” bölümünü aşağıya çıkarıyorum.
“Anayasanın tağyir ve tebdiline müncer kanun çıkmasına rey ve tasvipleri ile iştirakle iktifa etmeyerek Anayasaya uymayan kanunin aşırı bir gayret ve zorla tatbik etmek suretiyle bu encümeni teşkil eden sanıkların, sanık Celâl BAYAR ve Adnan MENDERES’le birlikte sorumlu oldukları kabul edilmiştir”.
Süleyman DEMİREL, “DP’nin devamı olduğunu” ifade etmek soyut, duygusal ve politik bir deyimdir. Gerçekçi olmak için, DP’nin mahkum edilen tasarruflarının hangisinden yana, veya hangisine karşı olduğunuzu ifade etmeniz gerekir.
Bunun yanında, Celal BAYAR’ın elini öpmekte yetmez, Merhum Adnan MENDERES’in ve iki arkadaşının kemiklerini hala, İMRALI’dan neden alamadığınızı DP’li ve AP’li vatandaşlara açıklamanız da gerekir.
5. DP Önderlerinin Anlayışlarını Yansıtan Örnekler
(Sır Dergisi’nin 27 EKİM 1960 ve 15 sayılı nüshasına bakınız.)
a- Celal BAYAR’ın Adnan MENDERES’e gönderdiği 28 MAYIS 1960 tarihli mektubu; (Özet)
“Yeşilhisar vakası üzerinde durdum Hadise emsali gibi, doğrudan doğruya CHP’nin siyasi tahrikinden ibarettir! Şimdiye kadar GAZİANTEP meselesi rıhtım hadisesi ve buna benzer adliye intikal eden davaların hiçbirisi neticelenmemiştir. Bu da cüretin artmasına başlıca vesile teşkil etmektedir. Adliye işlemiyor. Size ilk tedbir olarak, ya YEŞİLHİSAR’da veya KAYSERİ vilâyetinde şimdilik idare-i örfiye ilanını teklif edeceğini.
Kanaatimce bugüne kadar, askeri mahkemelerde meseleleri layıkıyla idrak edip muvaffakiyet göstermediler”.
b- Adnan MENDERES’in Celal BAYAR’a 29.5.1960 tarihli yanıtı; (Özet)
“YEŞİLHİSAR hadisesi ve buna benzer diğer hadiseler ki, CHP’nin ihtilal teşebbüsünü, hiç değilse, hadise ve kargaşalık çıkarmak gayretini sarih olarak göstermektedir. Adliye vekili arkadaşım ve diğer bazı rüfekanın meseleyi büyültmek ve adli netice alamamak mülâhazasıyla böyle bir hareketi münasip görmedikleri neticesi ile karşılaştık…
Örfi idare ilan etmek bir tedbir olarak, benim de ilk andan itibaren zihnimdedir. Ancak yine irşat buyrulan mülahazalar sebebiyle ben de tereddüt içinde kaldım. Her şeyden evvel bilhassa Adliye vekiline meselenin ehemmiyetini telkin etmek ve derhal tedbir alınması ve harekete geçilmesi hakkında ikna edilmeleri zaruri görülüyor”.
c- Adnan MENDERES’in Celal BAYAR’a 30 MART 1960 tarihli ikinci mektubu (özet)
“Örfi idare ilanı tedbirlerden birisidir. Vakit geçmiş olmasına rağmen yeni bazı
inkişafların bu tedbire müracaat etmek iltifaka şayan.
Örfi idarenin vaz’ı asayişi temin maksadına matuf olmayıp fikrimce daha ziyade manevi asayiş ve siyasi tedbirler bakımından mühimdir.
İşe el koyan adliye cihazı bir ayaklanma mahiyetinde bulunduğunu her nasılsa adli otorite her zaman olduğu gibi maalesef kavrayamamıştır.
Adli takibattan bir netice zuhur etmeyeceği kanaatiyle bizzat bizleri şimdiden endişelendirmek icap eder”.
d- Celal BAYAR’dan Adnan MENDERES’e 30.3.1960 tarihli mektup (Özet)
“İşler sürat isterken Adliyenin içinde bulunduğu adaleti bertaraf etmek istediğimizi kendisine söylemiştim.”
Celal BAYAR ve Adnan MENDERES’in anlayışından diğer bazı örnekler;
Ord. Prof. Ali Fuat BAŞGİL, İSTANBUL Üniversite olayları üzerine ANKARA’ya çağrılmış, ÇANKAYA’da Cumhurbaşkanı BAYAR kendisine ve kabine üyelerine yemek vermektedir. Bu yemekte görüşü sorulmuştur.
Celal BAYAR soruyor;
“Tahkikat komisyonu salâhiyetleri hakkındaki kanun çıkmış, bir emrivaki oluştur. Bugün tutulacak yol nedir?”
Şu cevabı verdim;
“Tutulacak yol, bu kanunun Anayasaya aykırı olan hükümlerini tatbik etmemek suretiyle sertliğini gidermek ve hükümetçe yumuşaklık siyasetine gitmektir”.
BAYAR;
— “Ben asla bu fikirde değilim, bugün yapılacak iş tenkildir, tenkil”.(4)
— “İyi anlayamadım, beyefendi, tenkidimi buyurdunuz, tenkil mi?”
BAYAR;
— “Ne münasebetle efendim, Tenkil’in zamanı çoktan geçti. Bugün şiddet ve tenkil lazımdır, bu işler beş on tarihçinin eseridir. Bunlar şiddetle tenkil edilmelidir”.
(Ali Fuat BAŞGİL-Cumhuriyet: 5- 6–1960 )
b- MENDERES
(1) Tahkikat encümeni Kanunu kabul edilmiş MENDERES DP’yi olağan üstü grup toplantısına çağırmış ve onlara hitap etmektedir:
“Muhalefetin Mecliste dâhili harp açtığını, tahriklere ve ihtilal teranelerine son verileceğini, Bu kanunun anayasaya aykırılığı ispat edilirse kendisini astırmaya hazır olduğunu mücerret Anayasa ile asayişin düzelmeyeceğini”.(5)
(2) MENDERES 1955 yılı Aralık ayında Demokrat Parti Meclis gurubunda yaptığı konuşmada ise;
“Sizler hilafeti bile geri getirebilirsiniz, bu kudrete dahi haizsiniz” diyebilmiş ve bu cümleyi kullanırken Anayasanın devlet şeklinin Cumhuriyet olduğu ve bu hükmün değişmezliğini görmemezlikten gelerek dinsömürücülüğünün tipik bir örneğini veriyordu.
6- Bazı Karşılaştırmalar
Süleyman DEMİREL yukarıdaki açıklamaları, sizin tüm iktidarınız döneminde benimsediğiniz ilkelerle karşılaştırdığımızda gerçekten “DP’nin devamı” olduğunuz kesinlikle görülüyor, şöyle ki;
a- CHP’ye düşmanlık
Demokrat Parti, “Siyasi partilerin, parlamenter demokrasinin vazgeçilmez öğeleri” olduğu gerçeğini unutmuş CHP’yi hasım saymış ve onu kapatmak tertipleri için, Anayasa dışı yasalar çıkartmış, CHP’yi ihtilal kışkırtıcılığı ile suçlamıştır.
12 MART 1971’den bu yana bazı çevrelerce, aynı anlayış benimsenmiş, Sıkıyönetim Mahkemelerinde ve Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM) ve hatta DGM’lerden sonra meydana gelen anarşik olaylardan sonra özellikle emniyet ifadelerinde; CHP, “Düzen Değişikliği”, “Ortanın Solu”, “Demokratik Sol” görüş ve Bülent ECEVİT, planlı, sistemli ve özel amaçlı bir çaba ile suçlanılmakta ve bu anlayışa paralel olarak Süleyman DEMİREL, CHP’yi anarşi koruyucusu olarak nitelemektedir.
b- Adalete güvensizlik
Demokrat Parti, sorumluları Adliyeye, Askeri Mahkemelere güvenmemekte ve yargıya itimatsızlıklarını, açığa vurmaktadırlar. Onların anlayışına göre, adliye ancak yürütmenin gayrı Kanunu tasarruflarına maşalık yapmakla itimat edilir hale gelecektir. Emekli Sandığı Kanununda yapıdan değişikliklerden sonra, meslek onurunu her türlü politik baskının üstünde gören, birçok şerefli yargıç emekliye ayrıldığı halde, DP iktidarı Adliye’ye egemen olamadığı yetkili kişilerin itiraflarından anlaşılmaktadır.
12 MART 1971 olağan üstü döneminde, seçilen bir takım partizan Sıkıyönetim Komutanları, askeri hayatlarında göz koydukları makamlara ulaşmak veya kendilerine vaat edilen politik geleceğin cazibesine kapılarak, ellerine verilen sınırsız yetkiye kullanmışlar ve Olağanüstü Mahkemelerle DP özlemlerini düşünceden eyleme dönüştürmüşlerdir. Bu arada, yürütmenin emrinde yargı organı özlemleri, DGM’leri ile yürürlüğe konulmuş ama bu kez de DGM’lere karşı direnen yargıçların katkısı ile yasa, Anayasa Mahkemesince iptal edilmiştir.
Bunun yanında 3 senelik DGM uygulamaları genellikle, iktidarları tatmin etmemiştir.
Süleyman DEMİREL bugün hala DGM’leri yasası özlemi içinde bulunmanızın kökeninde, yürütmenin kontrolünde bulunan “Olağan Üstü Mahkemeleri” politik amaçlarla kullanmak anlayışı yatmaktadır.
AP ve iktidar ortakları, Yüksek Yargı Organlarının kararlarını uygulamamakta ısrarlı bir direnç içinde bulunmakla da yargıya inançsızlığın sayısız örneklerini vermektedir, tıpkı DP iktidarında olduğu gibi…
c- Yürütme erkinin yetkilerini artırma özlemleri
DP önde gelenlerinin kursaklarında kalan niyeti, gerçekle yürütmenin yetkilerini sınırsız genişletmekti. AP ve iktidar ortakları, getirmek istediği bir takım yasalarla, 1961 Anayasasına “Kuvvetler ayrılığı ilkesinin benimsemiş olmasına rağmen, aynı özlem içinde görülüyor. Oysa doktrinde diğer erklerin aleyhine yürütme erkini güçlendirmeğe çalışmak tek başına genellikle, Anayasayı ihlal sayılmaktadır.(6)
d. Tenkil
DP yetkililerinin “Tenkil” özlemi, emperyalist odakların önerileri doğrultusunda, 12 MART 1971’den sonra gerçekleşti. Bu kadarını az görenler DGM’leri kendi zulümlerinin aracı olarak kullanmağı tasarlamışlardı. Bu özlemleri gerçekleşmeyince Yargıdan önce infaz’a yönelmişlerdir. Bugün devam eden İşkencenin ve suçlusu bulunmayan siyasi cinayetlerin amacı, toplumu sindirmek, yargısız tenkili gerçekleştirmek, halkı yıldırmak ve oluşturulan bu ortamdan yararlanarak en azından seçimleri etkilemektir.
e- Anayasa düşmanlığı
DP Anayasayı çiğnemekte sakınca görmemişti 1961 Anayasa’yı, bir anlamda 1950–1960 döneminin özlemlerini içerirken, diğer yandan da, DP iktidarı anlayışında “bir iktidarın, bir daha Anayasa’yı ihlal etmesini önlemek için, önlemler” getirmekteydi. Yani bir tür, tepki Anayasası idi. Bunun için 1961 Anayasa’nın hazırlanması için görevli Profesörlere GÜRSEL verdiği direktifte;
“Sizden istediğim yeni Anayasa Türk Milletinin yaratılış ve karakteri ile ilerleyen zamanın icaplarına uygun olması ve bu Anayasa’yı bir daha hiçbir hükümetin istismar edip, milletin kaderini oyuncak edemeyecek bir şekilde olmasıdır”…
diyor ve yapılacak yeni Anayasa’nın 100 sene için yeterli olması isteniliyordu. Kuşkusuz bu istekleri dile getiren GÜRSEL, T. Slh. K’lerininin özlemlerini de yansıtmış oluyordu.(7)
Özellikle, 1965 seçimlerinden sonra iktidara egemen olanlar, DP’nin devamı savında olduklarına göre, DP iktidar anlayışına bir tepki olarak meydana gelen, 1961 Anayasa’sına karşı çıkmaları olağandı. Bu nedenle iktidar anlayışlarını “hatada direnme” üzerine bina etmekte bir sakınca görmediler.
Bu hatalı gidiş, 12 MART 1971’de noktalandı. 12 MART 1971’de suçlanılan iktidarın en büyük becerisi, zamanla terörü araç olarak kullanıp, kendi suçluluklarını, 1961 Anayasa’sına yükleyebilmeleri ve bu Anayasa’nın yapılmasında etken olan güçleri, bu kez de tam ters bir doğrultuda bir anlayışı benimsetmeleri ve bu bazı yetkili kişileri maşa olarak kullanıp, “Parlamento dışı baskı gücü” haline getirebilmiş olmalarıdır. Gerçekte, “Anayasa Değişikliği” özlemi içinde bulunanlar, parlamento iradesi üzerinde oluşturdukları bu cebir ve ikrah iradesini Anayasa Değişikliklerinden yana olmayanlar üzerinde kullanarak emellerine ulaşmanın yollarını bulmuşlardır.
Kuşkusuz bu koşullar altında yapılan değişikliğin, meşruluğu iddia edilemez. Nitekim birçok bilim adamları bu görüşte birleşmektedir. Bizim de kanaatimiz bu yönde olup, ilaveten, Anayasa değişikliği ardında CIA önerileri olduğunu belgeleriyle saptamış bulunuyoruz.(8) Bugün düne nazaran daha büyük boyutlarla filizlendirilen anarşi ve 12 MART benzeri provokasyonlardan elde edilmek istenen diğer bir amaçta, DGM’leri ve benzeri baskı yasalarını seçimlerden önce Meclislerden çıkarmaya çalışmak, “Hukuk Devleti” ve “Hukukun Üstünlüğü” ilkeleri verine “Polis Devletini” günün koşulları içinde, gerçekleştirmek ve seçimleri etkilemektir, tıpkı dün “Tahkikat Encümeni Yasası” çıkaranların niyetleri gibi.
f- DP’nin mirasçıları
Demokrat partinin mirasına başlangıçta AP ve YTP (9) kondu Değişen politik koşullar içinde, daha sonra bu mirasa AP ve Demokratik parti sahip çıktılar. Eli öpülen ve kendinden direktif alınan kişi, uzun süre kesin yeğleme ve eğilimini gizledi ve mirasçıları idare etti. Ama 12 MART 1971’den sonra kendi istekleri doğrultuşunda, 1961 Anayasasını değiştirme becerisini göstermede öncülük eden, eski su işleri Müdürü safında yerini aldı ve 1973 seçimlerinde bu doğrultuda ağırlığını koydu.
g- Din sömürüsü
Bir zamanlar DP önde gelenleri, ATATÜRK düşmanı, 31 MART’çı Said-i NURSİ’nin elini öperek din sömürüsünü oya dönüştürmede sakınca görmemişlerdi.
Onların devamı olduğunu söyleyenler, aynı yolda yürümekte sakınca görmediler. Milli Nizam Partisi (MNP), Said-i NURSİ’nin “Nur Risalelerini” övdüğü için laikliğe aykırı davranışları nedenimle, 12 MART 1971’den sonra Anayasa Mahkemesince kapatılmış olmasına rağmen, bugün Milli Selamet Partisi (MSP) olarak hala Said-i NURSİ’nin Nur Risalelerini ve ABDÜLHAMİT’i övebilmekte ve Milliyetçi Cephe (MC) iktidarının anahtar partisi bulunmaktadır.
AP ise, aynı doğrultuda girişimlerle, MSP’ye kaptırdığı oyları geri alabilmek için çeşitli politik tertiplerden yararlanma sevdası içinde, zaman zaman MSP paraleline düşmekte sakınca görmemektedir.
Nitekim DGM’lerinin çıkarılma girişimleri esnasında, AP ve MSP, Türk Ceza Kanunu (TCK) 163’üncü maddenin kapsam dışı bırakılması görüşünde anlaşmışlardır. Bunun yanında Necmettin ERBAKAN’ın, MNP’nin kapatılmasına neden olan Nur Risaleleri hakkındaki görüşlerini MSP olarak yinelemekte, Süleyman DEMİREL’de aynı doğrultuda açıklama yapmakta bir sakınca görmemektedir.
Örneğin; Süleyman DEMİREL o dönemde yaptığı bir konuşmada;
“TÜRKİYE’de Risale-i Nur okudun diye adamları hapishanede süründürmenin bir manası yok. Bana göre, din ve vicdan hürriyeti TÜRKİYE’de çok yanlış anlaşılmıştır. Biz bunun mücadelesini verdik veriyoruz. Din ve vicdan hürriyeti büyük baskılar altında tutulmuştur. Bu espri halen devam ediyor”.
Diyerek MNP’nin kapanmasına neden olan görüşlerin yanında yer almıştır.
Politikasını din sömürüsü üzerine açıkça kurmuş olduğu her fırsatta görülen kişilerin davranışları belki bir ölçüde mazur sayılabilir ama kuşkusuz üstadların bu konuda samimi olabilmeleri, inançları ve bağlı oldukları örgütün kurallarıyla çelişir.(10)
Oysa gerek Yargıtay’ın ve gerekse Askeri Yargıtay’ın içtihatlarına göre “Risale-i Nur” suç sayılmaktadır.
h- Ekonomide kapitalist uydusu görüş
DP Liberal ekonomik felsefesini uygulamaya koyabilmek için ABD’ye verdiği ödünler karşılığı aldığı dolarlarla uydu, montajcı, kapkaççı bir ekonomiyi benimsemiş ve bu anlayışla ATATÜRK’ün “Tam Bağımsızlık” ilkesine hıyanet etmekte bir sakınca görmemiştir. Bu politikanın iflası, 1962 Küba Krizinde “Jüpiter Füzeleri” üzerinde yapılan pazarlık ve 1964 JOHNSON’un mektubu ile kesinlikle belgelen meşine karşı AP aynı doğrultuda bir politika uygulamağa devam etmekte bir sakınca görmemiştir.
Süleyman DEMİREL kendisini ziyaret eden iş adamlarına “Sizden sadece yatırım istiyorum. Başarınız benim felsefemin ispatıdır” derken Dışişleri Bakanı Sovyet RUSYA ile anlaşma imzalıyordu.(11)
Ertesi gün Radyo ve TV haber bültenlerindi Türk-Sovyet ortak tebliği okunurken, bir yarıdan Süleyman DEMİREL, diğer yandan bir iktidar ortağının, Anti Komünizm edebiyatı yapması gerçekten eşine az rastlanır ve bir politikanın iflasını simgeleyen eşi bulunmaz bir paradoks teşkil ediyordu.
AP iktidarı döneminde, 10 Milyar TL’lik Sovyet yardımıyla, TÜRKİYE’de 3dev tesis kurulmuştur. Hem bu yardımı kabul edeceksiniz, hemde Antikomünizm’i politikanızda ideoloji haline getireceksiniz, ondan sonra da “İç işlere karışmama” ilkesini tebliğinize koyacaksınız. Politikanın bu anlamda lügat manasına uygunu bugüne kadar gerçekten görülmemiştir. Ama böyle bir politikanında süreli uygulanabileceğini sananlar sadece kendilerini aldatırlar.
7- Konunun Genel Değerlendirilmesi
a- AP gerçekten DP’nin devamıdır
Süleyman DEMİREL, bu yazıda sizden “AP’nin, DP’nin devamı olduğu” hakkındaki savınızı soyuttan somuta almanızı istemiştim. Bunu yapamayacağınızı bildiğim için, bu görevi ben yüklendim.
Açıklamalarımla kesinlikle görüldüğü gibi gerçekten “AP, DP’nin bir devamıdır”.
Sizin yanıtlamanız gereken bir soru kalmaktadır. O da, neden hala merhum Adnan MENDERES ve arkadaşlarını asıl kabirlerine naklederken en önemli bir görevi bugüne kadar yerine getirmeyişinizdir. Seçimlerde size oy vereceklere bu durumu ayrıntılarıyla açıklamanız gerekecek
b- Muhtırayı neden kabul ettiniz ve size muhtıra verenlerden neden hesap soramadınız?
Süleyman DEMİREL gerçekte, “AP’nin DP’nin devamı olduğunu” ifade etmek şahsınız açısından bir tevazu teşkil etmesi gerekir. Çünkü sizde tıpkı DP gibi bir “Parlamento dışı güçlerin zorlaması ile” iktidarı terlettiğiniz halde, sizi suçlayanları, hem kullanmak, hem de suçlamak becerisini göstermiş, Anayasa Değişikliklerini dış ve iç egemen güçlerin istekleri doğrultusunda gerçekleştirmiş bulunuyorsunuz Oysa DP önde gelenleri davaları uğrunda başlarını vermişlerdi.
Süleyman DEMİREL her şeye rağmen, “Parlamento dışı bir güce” boyun eğmekle, tarihi bir sorumluluğun yükü altında olduğunuzu anımsatmak isterim.
Doktrinde, darbenin başarısı ona meşruiyet sağlar ama hukukilikte kazandırmaz. Kaldı ki, 12 MART 1971 muhtırasını verenler böyle bir çaba içine girmeksizin, ağır dille suçladıkları urganları muhafaza etmişler ve darbelerine meşruiyet ve hukukilik kazandırmak için, hiçbir girişimde bulunmamışlardır.
Esasen, başından beri yapay olarak kurulmuş bir dörtlüden oluşan muhtıracılardan daha fazlası beklenemezdi.
Bu durumda Muhtıracılar, ilk önce TCK. 147’ci daha sonra, TCK’nin 146’cı maddenin tarih önünde suçlularıdırlar. TCK’nin 147’nci maddesini aşağıya çıkarıyorum.
“TÜRKİYE Cumhuriyeti icra vekilleri heyetini cebren ıskat veya vazife görmekten cebren men edenlerle bunları teşvik eyleyenlere idam cezası hüküm olur”
12 MART 1971 Muhtırasını verenler, bu suçun tüm unsurlarını (maddi ve manevi) işlemişler ve “Hükümetinizi cebren düşürmek suretiyle kast öğesini de gerçekleştirmişlerdir”.
Süleyman DEMİREL, bu kişileri yasa önüne çıkaracak kadar güçsüz bir iktidarın başı olarak, tarih önünde sorumlu olduğunuzu unutmamalısınız.
İkincisi, Muhtıraya fiilen karşı çıkmamakla Parlamento dışı bir gücü kabul etmek ve bu güçlerden gelen baskılara göre önerilen, olağanüstü hükümet modellerini parti olarak desteklemek suretiyle meşruiyetinize gölge değil leke düşürmüş bulunuyorsunuz. Hele bu koşullar altında yapılan Anayasa değişikliklerine sahip çıkmanın sizi daha büyük tarihi sorumluluk içine soktuğu da bir gerçektir.
Partinizden, Senatör yapmaya çalıştığınız bir kişinin sıkıyönetim Komutanlığı zamanında, Muhtıracılardan Orgeneral Faruk GÜRLER ve Orgeneral Muhsin BATUR “Bomba Olayları Davası”nda iddianame ve Esas Hakkında Mütalâa ile sanık ilan edilmişlerdir. Buna karşın, Baş imzacı bir bankanın yönetim kurulunda ödüllendirilmekte ve özel bir korumaya tabi tutulmaktadır. Herhalde onayınız olmadan Memduh TAĞMAÇ’a, bu olanakların sağlandığını iddia edemezsiniz.
Daha da önemlisi, size muhtıra vererek, Parlamentoya karşı olduğunu belgeleyen ve hükümeti cebren ıskat eden bir kişinin bugün, onayınızla elçi yapılmasındaki çelişkiyi açıklamakta, sizin açınızdan olanaksızdır.
Süleyman DEMİREL, bugün bu görüşleri öne sürmenin günün koşulları içinde ucuz kahramanlık olduğunu iddia edebilirsiniz.
Ancak şu kadarını söyleyeyim ki; 11 MART 1971 günü saat 14:00 sıralarında Sadi KOÇAŞ’la yaptığım görüşmede 12 MART’ın bir hıyanet olduğunu açıkça ifade etmiş bulunuyorum. Yani bir anlamda, 12 MART 1971’in oluşundan bir gün önce, karşı çıkmış bir kişiyim. Bunun yanında, muhtıracıların TCK 147’ci maddesine göre yargılanması gerektiğini de, idam istemiyle yargılanırken, mahkemeye verdiğin savunma da iki sene önce öne sürmüş bir kişi olarak bugün aynı doğrultudaki fikirlerimi açıklamakta sakınca görmemekteyim.
8- DP’nin Diktaya Yönelmesine Karşı Çıkak Bazı Güçler
a- DP karşısında, CHP’nin ve diğer muhalefet partilerinin sıcak muhalefeti vardı. Özellikle bu muhalefeti yürütmede İNÖNÜ, BÖLÜKBAŞI çok şerefli bir kavganın öncülüğünü yaparak, 27 MAYIS 1960 İhtilalinin ortamını hazırlamışlardı.
b- ATATÜRK’ün nutku ile kendilerine “Türk Bağımsızlığını, Türk Cumhuriyetini, sonsuza değin Korumak ve savunmak”(12) görevi verilen Türk gençliği, tam bir bütünlük içinde, emanete sahip çıkmıştı.
c- T. SIh. K’leri “Cumhuriyeti Korumak ve kollamak” görevini yerine getirme kararı ve bütünlüğü içinde, DP’nin diktaya gidişini önlemiş ve zamanında doruma müdâhale etmiş ve bu hareketini halk oyu ile hukukileştirmişti.
d- Onurlu ilim adamları ve basın, DP’nin Anayasa dışı tasarruflarını her türlü, baskı ve teröre rağmen eleştirmekten sakınmamışlar, demokrasi ve Cumhuriyete sahip çıkmışlardı.
9- DP’ye KARŞI ÇIKAK BAZI KİŞİLER
1- Prof Turhan FEYZİOGLU
a- Tahkikat Encümeni kurulması nedeniyle komisyonda yapıları konuşma;
“Şimdi, çok partili rejimin 14’cü yılında, memleketi 100 yıl geriye götürmek teşebbüsü ile karşı karşıyayız Bu gibi Anayasa ve hukuk dışı usuller ve cihazlar bir defa işlemeğe başladımı, bunun nerede duracağı bilinmez. Tarihi tersine akıtmak isteyenler hüsrana uğrayacaklardır”.
b- Tahkikat Encümeni Kanun tasarısının görüşülmesi sırasında (25 NİSAN 1960) yapılan konuşma; (Özet)
“Büyük Millet Meclisin sert bir dönüşle siyasi hayatımızı 15 yıl, 30 yıl, hatta bazı bakımlardan 100 yıl geriye götürmesi istenmektedir.
En şiddetli tedbirlerle kurulmak istenecek bir baskı rejimi, geçici olmağa mahkûmdur,
Bu teklif, ihtiva ettiği hükümler bakımından yalnız Anayasamızı iptal etmekle kalmıyor, yürürlükte bulunan birçok adli ve usulü kanunlarımıza taban tabana zıt bir takım esaslar getiriyor.
Teklifte, birçok ceza hükümleri açıktan açığa bir tedhiş rejimi, bir terör rejimi, bir baskı rejimi ihdas etmeye matuftur.
Yapılmak istenen şey Anayasayı çiğnemektir.”
Sn. FEYZİOĞLU kurucu Meclisin kurulmasına adeta damgasını vurmuş ve 1961 Anayasasının yapılmasında önemli katkıları olmuştur.
Aynı kişinin, 12 MART 1971’den sonra, kendi katkısı ile de gerçekleştirilen, 1961 Anayasasının gerçekten 100 sene geri götürülmesi çabalarına öncülük etmesine kanımızca inandırıcı bir gerekçe bulması olanaksızdır. (Anayasa Hukuku Profesörleri) ve diğer birçok Hukuk Profesörleri ile Hukuksal örgünler, 1961 Anayasa’sında yapılan değişiklerin hukuku gerçekten 100 sene geriye götürdüğünü açıklamışlardır. Biz de aynı, doğrultuda kanımızı çeşitli, vesilelerle belirtmiş bulunuyoruz.
Turhan FEYZİOĞLU 1960’larda DP’nin Anayasa’yı 100 sene geriye götürmesinden yakınmaktadır. Aynı kişi, 1961 Anayasa’sının yapıcıları arasındadır ve de gene Turhan FEYZİOĞLU 10 sene sonra yaptığı eserin, 100 sene geri götürülmesine öncülük etmektedir. İlginç değil mi?
c- Turhan FEYZİOĞLU dün DP’nin “Anayasa dışı tutum ve davranışına” karşı çıkmıştı, bugün “DP’nin devamı olduğunu iddia edenlerle” aynı koalisyon içinde iktidarda bulunuyor. Gene ilginç değil mi? Evet, Turhan FEYZİOĞLU, “Tarihi tersine akıtmak isteyenler hüsrana uğrayacaklardır”.
Gerçekten tahmininiz gerçekleşti ve DP hüsrana uğradı. Şimdi sıra DP’nin devamı olduğunu İddia edenlerle onlara payandalık yapanlarda… Gerçi bugün, 27 MAYIS 1960’ı yapanlar, iç ve dış egemen güçler tarafından darmadağın edilmiştir ama buna karşın Türk halkının sosyal uyanma ve bilinçlenme düzeyi, çağ dışı bir düzeni sürdürmek isteyenleri “Hüsrana Uğratacak” olgunluğa erişmiş, sermaye çıkarlarının bekçiliğini yüklenmiş politik örgütlere karşın, emekten yana partiler, devrimci güç ve sınıflar örgütlenmiştir. Bu sosyal oluşum, normal koşullar içinde, seçim sandığına yansıdığında, MC iktidarı sadece hüsrana uğramayacak, Ulusunun cari ve mal emniyetini koruyamamanın ve diğer suçlarının hesabını, vermek durumunda kalacağından kimsenin kuşkusu bulunmasın…
2- Bedii FAİK
27 NİSAN 1960 günü, DÜNYA gazetesinde yayınlanan “Yeter” başlıklı yazı: (özet)
“Tahkikat Komisyonuna görülmedik yetkiler tanıyan kanun tasarısı, Meclisten çıktığı gün, Türkiye’de kalabilmiş son hürriyet kırıntıları da eriyip bitmiş.
Tedbir… Tedbir… Hayır, hepsinin gerisinde kanatları ufkun bir başından diğerine gerilmiş bir atmaca gibi yalnız şu var; Benden olmayana ölüm…
28 Milyon Türk’ün kendi ikballerinden başka bir endişe tanımayan bir avuç partizana yürekten: “Yeter” diyeceği güne kadar bu, böylece sürüp gider…”
28 NİSAN 1960 günü, DÜNYA gazetesinde yayınlanan “KORE Destanı” başlıklı Yazı. (özet)
“Güney KORE diktatörü Shngman RHEE, nihayet baş eğdi ve cehennem olup gitti. Hürriyet uğrunda o topraklarda can verenler artık rahat uyuşunlar. Yürekleri gerçekten yürek olan bir avuç Üniversiteli ve kafalarının içindeki gerçekten beyin olan bir dizi Profesör, dal gibi gövdelerini durmadan zulüm kusan kızgın namluların karşısına dikilerek, imanın ve Hürriyet aşkının ne kadar yenilmez bir kudret olduğunu, göstermişlerdir.
Siz ey KORE’de yavruları şehit olmuş analar babalar… Haklarını helal ediniz. Bir millet böyle bir fedakârlığa ve alâkaya ne derece layık olduğunu ancak bu kadar imanla gösterebilir.”
(Bedii FAİK bu yazısı nedeniyle DP’lilerin kurduğu, “Tahkikat Encümeni” tarafından günlerce sorguya çekilmiştir.)
İşte “Memleketimden insan manzaraları”.
Bedii Faik, dün ulusunu, “Bir avuç partizan” dediği DP’lilere karşı, “Yeter” demeğe yani, KORE örneği, ihtilâle çağırıyordu. Bugün DP’nin devamı olduğunu iddia edenlerin yarı resmi yayın organında onların sözcülüğünü yapıyor.
10- Sonuç
Süleyman DEMİREL, Dış İşleri Bakanınız “12 MART’ta CIA’nin geniş olduğu” hakkında ve MART 1976 da politika gazetesinde açıklanan savın, 31 ARALIK 1976 günü, TBMM’de yaptığı konuşmada yineledi. O Bu satırların yazarı, iktidarınız döneminde de, CIA bulunduğunu ve emrinizde bulunan “güvenlik örgütleri” ve diğer bazı örgütlerin yararlandığı yapıtların, CIA kaynaklı olduğunu Sıkıyönetim askeri Mahkemesine verdiği belge ve yapıtlarla kanıtlamış bulunuyor.
Bu çabaların 12 MART 1971’le noktalanması karşısında,1965–1971 dönemi CIA girişimlerinden, tarih önünde sorumlu olmanız gerekecektir.
İhsan Sabri ÇAĞLAYANGİL açıklamalarında, CIA-MIT ilişkinin varlığını da kabul etmekte ve “CIA hissedilir…. CIA bir mobilyaya girer. Tahtayı kemirdiğini duyarsınız, sesi duyulur, fakat nerede olduğu bilinmez” şeklinde kanısını belirtmekle, 12 MART 1971’den sonra da, CIA varlığını kabul etmektedir. Süleyman DEMİREL, İhsan Sabri ÇAĞLAYANGİL’in mobilya tanımlamasının iktidar koltuğu olduğunu var sayalım. İktidarı dört güç ayakta tutar. Siyasi partiler, Silahlı Kuvvetler, Polis ve diğer güvenlik örgütleri ve bürokrasi bu ayakların hangisine, ne zaman, kimlerin aracılığı ile CIA kurdu sokulmuştur?
İktidar koltuğunun ayaklarında bulunan kurtlar, sadece iktidar koltuğunun bir ayağını kemirerek çökerttiğinde, iktidar koltuğu devrilmeyeckmidir?
İktidar koltuğunda, CIA kurdunun olduğunun hissedilmesine rağmen, onların nerelerde ve ne ölçüde tahribat yaptığını saptamamak gaflet olduğu gibi bu tavır Millicilikle de çelişir.
Özellikle, CIA’nın Devlet Başkanlarına varıncaya kadar, az gelişmiş ülkelerde adam satın aldığı, açıklandığı bir dönemde, CIA kurduna aydınlığa çıkarmağa çalışmak, siyasi cinayetleri örten esrar perdesini aralamağa yarayacağı gibi, seçimlerin emniyetinin ön koşulunun, bu konudaki gerçeklerin aydınlanmasına bağlı olduğu inancı ile özellikle muhalefet partilerini göreve çağırıyoruz.
Kaynakça ve Açıklamalar
(1) Y.n.: Bu yazının yazıldığı günlerde Adalet Partililer (AP) Demokrat Partinin (DP) devamı olduklarını söylemeye bile cesaret edemiyorlardı.
(2) Y.n.: Ne yazık ki CIA güdümünde 12 EYLÜL 1980’nin “Our Boys”ları bu deliliğe baş vurmuşlar, bedelini halkımıza ödetmişlerdir…
(3) Sn. Hasan Halis SUNGUR’un “Anayasayı ihlal suçları ve TCK.146’cı maddesi hükümleri” Sakıt iktidarın sorumluluğu adlı yapıtına bakınız.)
(4) Y.n.: Tenkil= İmha etmek, Yok etmek
(5) Y.n.: (bilindiği gibi kanunun Anayasaya aykırı olduğu Yüksek Adalet Divanınca hükme bağlandı ve MENDERES asıldı.)
(6) Doç. Dr. Çetin ÖZEK’in “Siyasi iktidar düzeni ve fonksiyonları aleyhinde cürümler” adlı kitabına bakınız.)
(7) Gn. Sıtkı ULAY’ın “Harbiye Silah Başına” adlı kitabının 128, 134, 154’cü sh. bknz
(8) Bakınız Talat TURHAN’ın savunması ve “12 MART Hukukunun ardındaki Amerika mı? T.TURHAN Politika 11–13 Ekim 1976”
(9) Y.n.: YTP = Yeni Türkiye Partisi
(10) Y.n.: Bakınız “Terazinin Kefesi ve DGM’ler Talat TURHAN-Politika 28 EYLÜL 1976 / 4 EKİM 1976
(11) Günaydın-Haber – 18 MART 1977
(12) SÖYLEV-İkinci cilt 1966 basımı