Belgeleriyle 09 Mart 1971 / ‘Antiparlamenterist-Baasçı1 darbe girişimi / E. Kur. Alb. Ertuğrul Alatlı
Belgeleriyle 09 Mart 1971
‘Antiparlamenterist-Baasçı1 darbe girişimi
E. Kur. Alb. Ertuğrul Alatlı
UM– E. Kur. Alb. Talat Turhan’ın adı 27 Mayıs’tan bu yana birçok olayda geçmekteydi. Turhan, 12 Mart döneminde, ‘İstanbul Boğaz Köprüsünün Bombalanması’ gibi bir ‘hayli suç’ ile tutuklanmış ve işkence görmüştü. Emekli General Gürkan’a, Talat Turhan’ı soruyorum. Talat Turhan’ın tutumu ne idi; nasıl değerlendiririsiniz Talat Turhan’ı?..
CG– Önce kısaca tanımlayalım: Talat Turhan, ‘çağdaş bir İttihat ve Terakki subayı’, kaya gibi ‘Kemalist’ ve ödün vermez bir ‘devrimci’, sapına kadar ‘Atatürkçü’ ve ‘ilerici’; sağlam inançlı ve kişilikli; sözünün eri bir emekli subay. 12 Mart’ın en ıstıraplı uygulamalarına hedef olmasına rağmen, başını hiç eğmeyen, inançlarından ödün vermeyen bir kişi…
UM– Kabibay ve Esin size bir an önce ‘Düğmeye Basılması’ için baskı yapıyorlar; ya Talat Turhan?..
CG– Kabibay ve Esin’in tersine, Talat Turhan, ‘İttihatçı Karakteri’ne karşın ölçülü, serinkanlı, geniş görüşlü, sentezci görüş ve telkinleri ile temas ettiğim kişiler arasında en dikkat çekici olanıydı.. Aslında, herkesten, hepimizden çok daha fazla riski göze alacak bir karakterde olmasına karşın, eğer bir müdahale kaçınılmaz hale gelirse, bunun olabildiğince disiplin içinde, rizikoları asgariye indirilmiş biçimde yapılmasından yanaydı. Sanmıyorum ki, kafasında; ‘işler alt üst olsun, bu arada ben de bir pay kapayım!…’ düşüncesine zerre kadar prim tanımış olsun…
UM– Talat Turhan’a bugün de saygınız çok…
CG– İstanbul’da, Kuzguncuk’ta annesinden kalan bir evde yaşıyor. İstese, çok parlak işlere de girerdi. Bir ona bakıyorum, bir de Adapazarı’nda ‘Toprak Devrimi’ diye masaları yumruklayan Kabibay’lara ve Esin’lere
Ne gariptir ki, 12 Mart Dönemi’nde Kabibay’ların kapısını bile çalmayan kuvvet, Talat Turhan’a en ağır işkenceleri denemiştir!..”(s.285-286) 9
